De angstpandemie zet stil
Shift your angle
“The brain likes the same, learns by what’s different.”
- John la Valle
De start van de rit
De bus van de wereld rijdt nog, maar het lijkt alsof niemand meer durft te sturen.
De motor ronkt, het uitzicht verandert, maar in de stoelen heerst spanning. Angst heeft het stuur overgenomen.
We zagen het al decennia aankomen. Individualisering. Vergrijzing. Technologische stormen. Generatieverschuivingen.
En toch: we hebben nooit geleerd hoe we met die veranderingen moeten omgaan.
Ik herinner me nog de eerste beleidsvergaderingen waarin werd gesproken over de gevolgen van vergrijzing. Dwalende ouderen in het straatbeeld, werd er gezegd. Mensen die hun weg verliezen in een wereld die te snel verandert.
Dat beeld is me bijgebleven, niet als probleem van de zorg, maar als spiegel van de samenleving.
Want zijn we niet allemaal een beetje verdwaald? Overprikkeld. Onverbonden.
Niet omdat we niet weten wát er verandert, maar omdat we niet weten hóe we moeten meebewegen.
Over verandering en verlamming
Tijdens een internationaal training hoorde ik een zin die me niet meer losliet:
“The world lives in fear.”
Niet door oorlog of ziekte, maar door verandering zelf.
Ons brein houdt van herhaling. Van voorspelbaarheid.
Maar de wereld van vandaag verandert sneller dan ons cognitieve comfort toelaat. En dat maakt mensen bang, stil zelfs.
Die angst vertaalt zich in burn-outs, besluiteloosheid, leiders die wachten in plaats van sturen.
Corona toonde dat we wél wendbaar zijn als het echt moet. In weken schakelden we om. We vonden nieuwe manieren van werken, leren en leiden.
Maar toen de druk afnam, kropen velen terug naar het oude normaal, alsof de stilstand veiliger voelde dan de vooruitgang.
Het moment van inzicht
De komende tien jaar worden een snelweg van transities:
de krappe arbeidsmarkt, de duurzame omslag, nieuwe generaties die met een ander ritme werken en denken.
Wie niet leert meebewegen, raakt achterop. Niet door gebrek aan kennis, maar door gebrek aan soepelheid.
Laatst zei mijn jong getalenteerde socialmedia-adviseur, begin twintig:
“Een webinar? Sorry, dat is echt voor oude mensen.”
In juli was het nog hip, zei ik.
“Ja,” lachte ze, “maar het is nu oktober.”
Eén zin, één generatie, één les: verandering stopt nooit meer.
Drie inzichten voor leiders
Wendbaarheid vraagt geen angstloosheid, maar bewust leiderschap.
Train je reflex. Je brein haat verandering, maar leert razendsnel. Wendbaarheid is geen talent, het is training.
Beweeg met richting. Weet waar je naartoe wilt, maar durf onderweg van rijstrook te wisselen.
Omring je met bewegers. Omring je met bewegers. De jonge generatie is al flexibel. Volg hun tempo en neem mee wat helpt.
De toekomst vraagt niet om controle, maar om koersvaste beweging.
De brandstof
De angstpandemie zet stil.
Maar wie leert sturen in de bocht, ontdekt dat verandering geen bedreiging is, maar brandstof voor groei.